S.V. "Montgomery" wilde de zes Britse graven verzorgen
Uit Mededelingen, jaargang 8, 1983, nr. 4

Pastoor drs. G. Thuring te Groesbeek deed ons een fotocopie toekomen van een interessant schrijven, gedateerd: Huissen, 16 april 1946. Het was afkomstig van de heer F. D. Pelkman (+) in zijn hoedanigheid van secretaris van de Scherpschuttersvereniging "Montgomery". De brief werd gericht aan een "zeer geleerde Heer. Vermoedelijk was de geadresseerde de toenmalige burgemeester van Groesbeek, jhr. Van Grotenhuis die de centrale leiding had van een actie tot verzorging van geallieerde oorlogsgraven. Aanleiding voor de brief was een uit Nijmegen, Ubbergen; , Heumen en Groesbeek afkomstige oproep in De Gelderlander van dezelfde dag (16 april 1946) onder de kop: "De graven onzer bevrijders-Wie tooit ze met bloemen ? " De heer Pelkman liet in zijn brief weten, dat zijn vereniging (toevalligerwijze) zondags tevoren een initiatief als in de oproep bedoeld, had genomen. Hij schreef: "In den Gelderlander las ik een oproep voor de versiering der graven van onze geallieerde vrienden. Zondag 14 dezer is er op een algemene vergadering besloten om de graven van onze gevallen vrienden welke hier in den tuin der Eerw. Paters Dominicanen begraven liggen te versieren en te onderhouden op kosten der vereniging. Wij hebben daarvoor toestemming gevraagd van de Eerw. Paters en hebben deze gekregen. Wij zullen zorgen dat reeds voor 4 Mei deze graven in orde zullen zijn. Mocht het zijn dat er van ons nog een bijdrage verlangd worden, zoo zijn wij bereid deze toe te zenden. Met algemeene stemmen is besloten deze graven ieder jaar in orde te maken. Zoo de mogelijkheid bestaat om met de Familieleden der hier begraven strijders in aanraking te kunnen komen zouden wij dit toejuichen. Namens het bestuur Der Scherpschutters Vereeniging "Montgomery" Huissen. F.D. Pelkman". Aan de plannen van de S.V. "Montgomery" om de graven van de zes gesneuvelde Britse militairen ( voor hun namen zie: "Mededelingen", jrg. 7, .nr. 6, pp. 221/222) in de kloostertuin te verzorgen, kon uiteindelijk geen uitvoering worden gegeven, aangezien de stoffelijke overschotten nog vóór de vierde mei (1946) werden opgegraven en zoals bekend, overgebracht naar de Britse militaire begraafplaats te Milsbeek bij Gennep. Die opgraving had geheel onverwacht plaats en zonder dat het gemeentebestuur - zoals gebruikelijk daarvan in kennis was gesteld, zoals de burgemeester op 30 september van dat jaar desgevraagd aan de Minister van Oorlog liet weten. Ook voor het Oranje Comité kwam het overbrengen van de stoffelijke resten (kennelijk rond de eerste mei) als een volslagen verrassing en noopte het om ijlings het voor de herdenkingsavond van vrijdags 3 mei vastgestelde programma te wijzigen. Het comité had aanvankelijk een stille tocht naar de zes graven in de kloostertuin georganiseerd, maar moest die aldus een bericht in De Gelderlander van 2 mei 1946 - op het laatste moment laten vervallen. De stille tocht werd toen gehouden naar het massagraf op het r.k. kerkhof van Huissen-Stad én de Hervormde Begraafplaats. De Scherpschuttersvereniging "Montgomery" was ten tijde van de brief van 16 april nog nauwelijks twee maanden oud.  Zij werd begin februari 1946 opgericht en aanvankelijk aangekondigd als "een  nieuwe schutterij". In De Gelderlander (editie: Gewestelijk Dagblad) van 7 februari 1946 werd bericht, dat "eenige personen het plan hadden opgevat een nieuwe Schutterij op te richten'). Op maandagavond, 4 februari, had hiervoor een tweede bijeenkomst plaats gehad in café "Onder de Linden" in de Struifstraat. "Trotsch het slechte weer", aldus het bericht " was de belangstelling hiervoor bijzonder groot. Door het voorlopig bestuur werden doel en voorlopige plannen dezer Schutterij breedvoerig uiteengezet, waarna zich een groot aantal als lid opgaven, we! een bewijs, dat hier veel animo voor de schietkunst bestaat" Van de naam "Montgomery" werd in het bericht nog niet gerept en ook niet van het feit, dat men uiteindelijk de vereniging niet "schutterij" zou noemen s -maar "Scherpschuttersvereeniging". Wel werd nog medegedeeld,- dat het in de bedoeling lag om verschillende wedstrijden te organiseren. Binnenkort zal er een vergadering worden gehouden" aldus het bericht, "waarop de verdere plannen zullen worden besproken. in de vergadering van maart 1946$ waarvan een zeer kort verslag verscheen (nu onder het kopje "Scherpschuttersvereeniging Montgomery) werd o.m. besloten om "den herdenkingsdag der bevrijding van Huissen te houden op 4 Mei a.s. Behouden de noodige vergunning hiervoor", aldus het bericht  "zal dit feest bestaan in het houden van een schietwedstrijd onder de leden, opgeluisterd door muziek" In de april-vergadering (bericht van 20 april 1946) werd echter rnedegedeeld, dat er een verzoek was ontvangen van het Oranje Comité om deel te nemen aan het feestprogramma ter gelegenheid van de viering der bevrijding. "Besloten werd" aldus het bericht, "bij een te houden optocht met een tankwagen (bedoeld werd: tankvoertuig) uit te komen", Daarbij zou "veldmaarschalk Montgomery worden uitgebeeld door G. Maakgoed. Na de herdenking der bevrijding organiseerde de vereniging in de weekends van 19 en 26 mei, 2 en 9/10 juni 1946 op succesvolle wijze open schietwedstrijden ten bate van het instrumentenfonds van de Harmonie St. Caecilia. Het meest geslaagde en grootscheepse evenement, buiten de beoefening van de scherpschietsport, was de organisatie, met medewerking van de Prinses Irene Brigades van "De Slag om de Karbrug" op woensdag, 14 juli 1948, tijdens de 600-jaar-stadsfeesten. Het werd een militair schouwspel dat duizenden toeschouwers trok en voor de de S.V. "Montgomery" een reusachtig financieel succes werd. De vereniging had, in tegenstelling tot het Comité Herdenking Bevestiging 600 Jaar Stadsrechten Huissen, laten weten het financieel risico van dit evenement, dat moest herinneren aan de zware gevechten rond De Heuvel in september en oktober 1949 wel aan te durven. Zij voer er wel bij. Het comité daarentegen zag zijn reeks evenementen tenslotte financiële verliezen opleveren. Enige tijd na dit eclatant financieel succes ging de S.V. "Montgomery" ter ziele.
H.W.J.D.

Bijlagen