Toegezonden uit Californië
Uit Mededelingen jaargang 7, 1982, nr.6
Een aantal zeer bijzondere foto's, welke in dit nummer van "Mededelingen het 6e en laatste nummer van de 7e jaargang, bevat een aantal zeer bijzondere foto's
De meeste zijn niet of vrijwel niet bekend, Zij ontbraken in elk geval tot voor kort in de Kring-collectie.
Zeer kort na de bevrijding maakte de heer Gérard Bodewes opnamen van de verwoestingen, evenals de toenmalige gemeenteveldwachter J. Olde Juninck.
Die opnamen zijn allerwegen bekend en veelvuldig gereproduceerd. Het bLijkt echter, dat de heer Bodewes ook daarna in de fase van de sloop van de verwoeste, zwaar of soms zelfs licht beschadigde panden, opnieuw met zijn camera is rondgegaan en toen met name de "kaalslag" na de opruiming van het puin heeft vastgelegd.
In sommige gevallen heeft hij toen ook reeds de eerste noodbebouwing kunnen fotograferen.
Via een "intercontinentale omweg" hebben die foto's ons nu bereikt. Ongetwijfeld zijn er echter onder de Huissenaren nog wel , die deze foto's in hun bezit hebben, maar tot nu toe zijn wij daarop niet attent gemaakt.
De onderhavige foto's bleken in bezit te zijn van de heer Bernard Bodewes,- oud-lid van de vrijwillige Brandweer, bij vele oudere Huissenaren wel bekend. Hij emigreerde na de oorlog en is thans te Hayward (Californië) in de VS woonachtig.
Naar aanleiding van een verzoek van ons lid de heer H.W.Martens, om nadere inlichtingen over de activiteiten van de Huissense brandweer in de evacuatieperiode zond de heer Bodewes de volledige collectie foto's, die zijn broer maakte, aan de heer Martens toe.
De Kring nu ontving ze van deze ter reproductie en wij meenden; gezien het feit, dat ze vrijwel onbekend zijn, dat er alle aanleiding is om onze leden van die vaak unieke opnamen zo ruim mogelijk kennis te mogen laten nemen.
Men diene bij het beoordelen van de foto's te bedenken, dat het hier gaat om amateuropnamen, die zijn vergroot in reproductie en derhalve hier en daar aan scherpte kunnen hebben verloren.

Kale vlakte met kruis Dit is de eerste uit een serie bijzondere foto's, welke in dit nummer van "Mededelingen" kunnen worden gepubliceerd. (Voor bijzonderheden zie men p. 199) Zij laat de kale vlakte zien, welke ontstond na de sloop van de verwoeste stadsparochiekerk. Op de plaats, waar het altaar van de nieuwe kerk zou komen werd een groot wit kruis geplaatst. Op de achtergrond v.l.n.r. de Gelderse Gevel, het pand Langestraat 9 (thans bewoond door weth.D.v.d.Meiden) met daarachter het hoge pand van mej.A.Houtkoper, vervolgens de hervormde kerk met de verwoeste toren, daarnaast de achterzijde van de Cremerstichting en rechts de zwaar gehavende Julianaschool.	De "kaalslag" op het kerkterrein gaf ook vanuit de Langekerkstraat een merkwaardig uitzicht. Eeuwenlang was het gezicht in die straat vanuit de Vierakkerstraat gekenmerkt geweest door de stadsparochiekerk met haar markante toren. Nog "kaler" was de straat geworden door de sloop van het scholencomplex aan de linker- en die van de pastorie aan de rechter zijde Links: de voormalige kleuter- en naaischool (alle pannen van het dak !) , thans de raadszaal en het documentatiecentrum; rechts: het St. Elisabethklooster van de Zusters Franciscanessen van Heijthuizen, thans het stadhuis.
Uniek is deze foto ongetwijfeld omdat zij de kloosterkapel laat zien zonder torentje. Op 27 september 1944 wilden de Duitsers het torentje opblazen. Door een onhandige manoeuvre ontstond echter wel een groot gat in het dak maar het torentje bleef -zij het beschadigd- "hangen". Het werd later, om veiligheidsredenen, onder zeer moeilijke omstandigheden afgezaagd door de toen in Huissen werkzame landbouwkundige ingenieur Van Assendelft, die bij de Rode Kruis-hulpdienst was ingedeeld.	Hotel De Buitenpoort aan de Helmichstraat met zijn garage aan de Kloosterlaan-zijde werd - met name wat het laatste bouwsel betreft - zwaar beschadigd en na de oorlog gesloopt. Tot aan de voltooiing van de nieuwbouw in 1948 werd het café (door de heer Richard van Dalen) geëxploiteerd in deze houten barak, welke afkomstig was van de voormalige Duitse vliegbasis Deelen. Na het gereedkomen van het nieuwe hotel (onder architectuur van de heer Chr. van Heelsbergen) werd de barak er aan de achterzijde tegen aan gebouwd om als zaal dienst te doen.
Bekend is de foto van dit gedeelte van de Vierakkerstraat vlak na de bevrijding, waarop de verwoeste panden van de families Scheerder, Eigenhuijsen en Willems te zien zijn. Zij is eerder in "Mededelingen" afgedrukt. Bovenstaande foto werd gemaakt nadat de panden waren gesloopt en het puin ervan was geruimd, Het pand op de hoek links, waarin voorheen bakkerij Vedder, was behouden gebleven, maar werd later gesloopt. In het nieuwe hoekpand vestigde zich de heer W.J.H.F.Jansen met zijn kleermakerij. Thans zijn er gevestigd kantoor en woning van de heer H.H.Klarenbeek (Ned. Middenstandsspaarbank)	In de voormalige openbare lagere school (gemeenteschool) aan de Langestraat (thans parkeerterrein van de Ifa) was óór de oorlog de wasserij van de firma Bodewes gevestigd. In de mobilisatieperiode 1939—1940 waren er Torpedisten gelegerd. In de september- en oktobermaand 1944 werden in één der lokalen de stoffelijke resten van de oorlogsslachtoffers opgebaard om te worden geidentificeerd voordat zij in het massagraf ter aarde werden besteld. Na de oorlog werd het gehavende schoolcomplex gesloopt, waarna er voorlopig - met zgn. Zweedse barakken - een noodonderkomen werd gebouwd voor de scholen. Dit noodgebouw, waarin ook de wasserij van de fa. Bodewes een onderkomen kreeg, heeft er lang gestaan en werd successievelijk voor diverse doeleinden gebruikt, laatstelijk als gemeentewerf. De foto laat dit noodgebouw zien met ernaast nog het puin van de sloop van de school e.d. Op de achtergrond zijn de volgende panden te herkennen: vlnr. magazijn De Bijenkorf (later Hema), bakkerij Stam, postkantoor, huis H.Kloppenburg, huis mej. Hulsman en het magazijn van de fa.Lestrade, voorheen sigarenfabriek Putters/ v.d. Pluym.
Tot de serie behoort deze foto van het gehavende pand, toen plaatselijk gemerkt "Johannahoeve E.268". Het was het huis van één van de broers van de heer G.Bodewes, nl. van de heer Th.J. Bodewes, ondercommandant van de Vrijwillige Brandweer, die bij het bombardement van 2 oktober 1944 om het leven kwam. Het pand is nu plaatselijk gemerkt: (Deken) Van Wijkplein 4 en nog steeds bewoond door mevr. M. Bodewes-Tonk	In de serie bevindt zich deze foto, die we weliswaar publiceren, maar waaromtrent we geen bijzonderheden kunnen vermelden. Ze is ergens in Huissen gemaakt tijdens herbouwwerkzaamheden, maar we zijn er niet in geslaagd die plaats te lokaliseren. Ook het meisje en het jongetje op de voorgrond konden we niet identificeren. Wellicht zijn er Kringleden, die ons de ontbrekende bijzonderheden kunnen verschaffen... Zie opmerking 1
In de serie mocht natuurlijk niet ontbreken een opname van de fameuze bestelwagen van de fa. Bodewes, die dienst deed bij de Vrijwillige Brandweer. Helaas hebben we de plaats, waar de foto werd gemaakt, niet kunnen lokaliseren. Evenmin hebben we de beide mannen, die bij de motorkap staan, kunnen identificeren. Beiden dragen een armband, waarschijnl ijk van de Binnenlandse Strijdkrachten. Zie opmerking 2	Zo zag 't tuinbouwgebied Huissen-Zand e.o. met zijn 374 bedrijven (waarvan er slechts 57 zonder "glas" ) er na de oorlog uit. Een enorme ravage was er aangericht in de honderden kassen en warenhuizen. Deze verwoesting betekende tevens het einde van de Huissense druiventeelt, die in de tweede helft van de jaren dertig, dankzij welgeslaagde druivencorso's, die duizenden bezoekers trokken, in het middelpunt van de (landelijke) belangstelling was komen staan. Huissen was, blijkens een in 1946 gepubliceerde statistiek, de relatief zwaarst getroffen gemeente van Gelderland. Bovenstaande opname van de van alle glas beroofde kassen en warenhuizen werd gemaakt op de zwaar getroffen kwekerij van de heer W. Tonk, tussen Struifstraat en Bloemstraat.
Foto's :G. Bodewes; fotocoll.: HKH/B.Bodewes.
Opmerking 1 Kinderen op foto geïdentificeerd In het vorige nummer publiceerden wij een foto, welke in Huissen werd gemaakt tijdens bouwwerkzaamheden in de eerste oorlogse jaren. Wij waren er niet in geslaagd om de plaats te lokaliserene Ook het meisje en het jongetje op de voorgrond konden we niet identificeren. Wij ontvingen daarop enkele reacties, t.w. van de fam. M. Hendriks-Sluiter (Langestraat) en van de heer J.Th.Janssen (Muntstraat). Allen wezen zij als lokatie aan het terrein aan/achter de Wijngaarden, waar toen de Dokter Bosmansstraat, de Pater Rijkenstraat, de Pilgrimstraat en de Dr. Ariënsstraat werden aangelegd en de bebouwing van die straten verrees. De foto werd ge maakt vanuit de richting Deken van Wijkplein, zoals dat pleintje na de oorlog werd genoemd, met zicht op de Korte Loostraat. Naast de directiewagen zijn dan ook - wat vagelijk - zichtbaar de bebouwing aan dat gedeelte van de straat. Men kan b.v. het blok van drie huizen onderscheiden, dat er nu nog staat. Tussen het belendende en het volgende pand is enkele jaren na de oorlog nieuwbouw verrezen. De kinderen op de voorgrond konden gemakkel ijk worden geïdentificeerd door mevrouw Me Bodewes-Tonk (schoonzuster van de heer G. Bodewes, die de foto maakte). Het zijn haar dochtertje Annelies en haar neefje Henk Tonk (Hzn. )
Opmerking 2 Identificatie vanuit Brazilië Van ons lid pater M.Bodewes CSSp. uit Brazilië ontvingen we de volgende reactie: "Bij de foto op p.226 in "Mededelingen" jrg.7, nr.6, waarop twee personen staan bij "de fameuze bestelwagen van de fa. Bodewes; vermeldt U, dat U deze twee personen niet kunt identificeren. lk kan U mededelen, dat het mijn TWEE BROERS BER ARD EN GERHARD zijn. Bernard zit het dichtst bij de cabine: CONSELHEIRO PENA,         M. BODEWES